Bä ciah Columban ah ghünlu a mòng
Bä ciah Columban cu Christu kum 653 ung West Leinster ung ng’tüi ciah kya ci. A ni cu a k’hmo k’tho ah kya hleih k’hngumi hta gui a k’daa no a kya ah yum m’hngi tu ne a ni ah pei ah htei hti u hleih a kya ah aa m’lung htitheing ne ni ciah k’hngumi hta ah hteit ne k’hngumi hta gui a k’khem nak hnging vai ah a k’nga k’phlang tu vai ah pyein hleih a cun ah k’hngumi hta no Columban am k’hngumi hta gui cu na k’khem hnging khai ah nang ng’ngai ci ma? Adam no Eva kä k’khem hnging man na shüm ba ne ang? Dalilah ah phäh ah a k’tha khen ciah Sumson, Besheiba ah a kyomhtang nak ah phäh ah ng’shunghei nak ung ka no k’däk nak gah ciah David ah k’chu gui ah m’hngi ci ah pyein ne a mi m’hle ah Solamon, ngami gui nak shüm ba ci ang ci ne ng’shi ciah kya ci. K’chang a k’daa a luh nak ah shin ah tüi long ung ka no nang ng’hlah ba vai ci ne k’nga phlang tu ciah kya ci.
Tuhchü ( Dark Ages) Irish Yahteih kyawng gui cuh shim nak lah düm ah om ‘ih ng’hta ng’ko nak gui a ng’däih ah a om vai ah ghung m’htei nak ung a k’tung pi ah kya ci. A cun ah a ì kä kyühkyok ein ne om nak ah yum nak lam ung ng’htoi ne yeikyai ne om nak ung lo ne ng’bum lo u ne a mi m’lung k’tha pyha hleih bi bi ci gui am a kya m’tam gui vai ah kya ci. A í ah kya hleih ci ung ngami gui cu k’pyha ng’tang gui lah Europe ung Christian htahtana a van ung yat khai ah bi lo man ci gui ah kya ci. Columbanus cu Burgundy ung Yahteih kyawng tumat co ne Gaul piggo ung Yahteih ghaleigoi tüi gui ne a kya ah ghuih ciah Khanpughi ah mòng lam bi ciah Iris pak’khui k’chang tumat ah kya ci. A ni ah bi loh gui cu aungtang lo hleih a hei im gui phih a coh vai ah hlü lo ciah kya ci. Pyinhtit kho ung om ciah Christian gui cu a ni ah ng’ling ng’hläi ne ni ciah a mi pyangtham ah a ng’bum gui cu kä yum ngak ci gui ah kya ci. Ngami gui cu Irialand ung om ciah Celtic pak’khui k’chang gui ah a mi thung yo ah kya ciah mät ah kat nak ah phäh ah a mi kyä nak khai ah ci gui cu kä ni ciah hnguh ci gui ah kya ci.
Ngami gui cu Boi Yesu ah phäh ah khophung got täm nak ung gok ci gui ah ng’ngai u ne Iris Yahteih gui cu a phe ah a mi hteih vai ah ng’shang ci gui ah kya ci. A khokum 45 ung Pyinhtit kho lah Italy kho ah hteit ne k’chang a k’daa am Khanpughi ah mòng lam thähla m’thei m’thang ciah kya ci. Cun kon ah a kya ah läklam gui m’hteng ciah Yahteih kyawn gui cun phih co ciah kya ci. K’hngumi gui lah k’khin gui Yahteih kyawng ah kä luh hlak gui ne yahteih gui am phih a mi bi ah hlo ah m’ei m’ok gui ciah kya ci. Ngami cu Khanpughi a k’cum ah shüm ba ne a mi kya vai ah phäh ah a mi m’lei am a mi kat nak gui a mi k’khen hnging vai ah kho k’hngüp ät ah k’hngüp khin a k’daa tu ba cu a mi m’lung kä yei hleih om ci gui ah kya ci. Columban no a pyein cu “ K’chang cu k’chang gui ah mòng a mi pyein hlak lah a mi m’htei m’hta, ah ta hngu lam ah a kya ah m’shuuk chaak ne pyein ne ci cu yum tub a ciah kya ci. A k’ni ah m’kho m’cha ne kä ng’ngahtüh thei ci cu a düm hta ah a om vai ah kya ci. A mi pyein ah a kya ung phih angami ah pyein cu dìmkyäp nak a om vai ah phäh ah a mi pyein vai hlü ci” ci ne pyein ciah kya ci. A ni cu Christu kum 615 ung Bobbio Yahteih kyawng ung shi ciah kya ci.
