Ng’ngaih ääp nak
Ng’ngaih äp nak ci cuh mät noh mät-ah m’lung-ung om ci-ah täng-ah ling neh k’tha na neh m’chüt vai-ah pyi päng neh bi loh vai-ah ng’khän ca mong kia ci. Caw kia hleih ng’ngaih u nak-ah tah ng’ngaih äp nak cuh m’lung aom vai hlü ci. Mät-ah m’lung -ung khäng ca ng’ngaih äp nak-awn mät-ah bi loh cuh pyi päng hnging vai kia ci. Kho m’dek khan om ca k’chang päng cuh k’tha na neh bi bi ci hli. Cunte k’tha nak ci päng cuh bä neh tai ca kä kia ci.
I kia hleih caw akia ci-ung chang tumat phäh phäh-ah m’lung k’kyong-ung ng’ngaih äp nak akhän nak gui cuh kä täng hleih kia ci. Kho m’dek khan-ung bi loh nak-ung bä tai vai phäh ng’thei ng’tham vai ni, shui lei teng m’kyein tu vai cuh ak’da om ci. A k’än mi hang ghüng ca k’chang gui-ah phäh ng’mü van-ung bä tai vai cuh kä ng’näh vai.Mät-ah bü ceng nak tumat k’hma neh khän nak tumat tha neh k’tha nak vai kia ci.
Pyang tham thei htük ca k’chang Thomas Edison-am k’hmo m’hta hlak-ung kä gah-ah hlo-ah Vincint Vangoal-am ani-ah kä bi man bi hlak-ung kä gah vai kia ci. K’khan k’yong mong thei ca chang tumat-am a hngei ani-ah kä bi thei ling eh bi hlak-ung phih kä gah khai. A caw kia hleih mät-ah bü ceng ng’ngaih äp nah cuh m’lung ling hleih k’däih neh bi vai cuh hlü ci.
Cun-ah bü ceng ng’ngaih äp nak cuh u noh phih kä na ng’di-ein peit vai k’tha nak vai. A k’cang lei-ah cun m’di hnging ci cuh k’chang hngei noh lo neh kä m’di hnging khai kia ci. Mät-ah m’lung kä ling gai nak, ng’hngong ca mät-ah m’lung k’tha gui noh m’di hnging ca kia ci. Bä ng’mang lo ca k’chang päng noh cuh ami bä ng’mang tai lo nak cuh akho lä lüt-ah ami gah lo-ah kä kia ci. Vuuk nak gui cuh m’chüt näng u neh ami gah lo-ah ng’cheng nak-ah kia ci.
Bi lo loh thei htük ca k’chang Thomas Edison cun phih amät-ah m’lung ng’ngaih äp nak-ung a ghün om nak cuh k’tun neh bi te ca kia ci. Kho m’dek pum aming thang ca müi guk k’chang Vincint Vangoal cun phih ang’ngaih äp nak-ung a ghün om nak cuh ap ci.
Lo lai gei ko neh, hlei hluuk tui gui yoi ghüi ca k’chang Samwoldan cun phih kho m’dek khan-ung ang’büh ng’mang pi-ah k’chang tumat-ah akia lo cuh ang’ngaih äp nak m’htei neh aläk-ah phäh-ah kia ci. A kho kum (18) alo-ah-ung ak’thang sih hleih kä ng’hta thei, kä hngün ba thei neh yai ca neh ghüng ca k’chang cuh yupah hnguh hmat ca k’chang Steven Halking-ah kia lo ci. A kho kum (10) alo-ah-ung anu shih hleih kum ät bäng ca ng’thei ng’tham tu ca k’chang, ca phat tu hlü neh lam k’hla-ah hteit neh ca uk ng’vat tu neh phat tu mat ca k’chang, m’cha m’lang ca k’taigü-ung ng’tam tu neh phih kä gah tu man ca k’chang, a phu kä thung hnging ba hleih abi tu-ah mang phih ami m’düm peit-ah k’chang, hlawtaw m’düih k’chang ng’ghü tu laih laih neh hngät phih kä gah tu mat ca k’chang cuh akho kum (52) lo ghü tah American Shangpughang-ah kia lo ca Abraham linguin-ah kia ci.
Cun-ah hlo-ah hlüng tai lo ci gui cuh nga mi-ah vuuk kat nak gui cuh ami m’chüt nak gui m’dang hlü-a kia ci. Cun-ah hlo-ah mät-ah kho-ah phäh ng’düih ng’chan nak vai k’tha-ah kia ca hmo k’tho gui cuh ami ghün hngun lam-ung vuuk kat nak aom-ung phih k’tha kä m’kyen-ein neh kä di k’plak-ein neh ami k’tha nak vai-ah m’lung k’tha peit tu gui hlü nei.
Guk ci Zo letsaung
