Mthêimthàng nak on yùm mòòng mdônak
Cá tün neh Bói Jesu Christu ah hluläk gui gah vai Yùm Ktû Ngbûm ah kthá na neh biloh gui avan phih kyai,kchàng gui noh Bói Jesu Christu cuh Kkhânpùghí ah a htá yùm neh cun ah yùm nak on Bòi Jesu ah ngmìng ung hngùn ngdün ghinnak ami gah vaigunghtót biloh phih kyai,a shin ah christian ghinlù ngthêi neh christian pahta kchàng ah kya neh om ih nak ung ka vai akcàng ah gunghtót biloh gui phih kyai,acun ah biloh nak gui on Bói Jesu Christu ah kyä ah kya ca(Htahtana)pyâthàm mòòng ung phih kyai pahta mthêinak ciah a ngmìng mi hlûi shàn ci.Pâhtâ yùm mòòng mthêinak cuh akhmó gui,khmó kthô gui lah ngkyâng lo ci gui ami yùmnak a khän vai mthêi mthàng ah kya neh mthêimthàng nak ung Htahtana ah yùmnak gui akní ah mthêimthàng gui cùm bòi ci.
Acun ah mthêimthàng ah kphêi ah ngthêingthàng ci gui cuh kyäpkyäp ah ngkyüm bé ca christian ghinlù chûihlô vai bücèng ah kya ci.Pãhtâ yùm mòòng mthêimthàng nak cuh htahtana ah htò kshäm màmòòng bängbäng ah kä kya hleih phih htahtana mòòng hmat vai mthêimthàng pyânthàm pe neh acun on ngtòi neh om lo ca mthêimthàng mòòng lam tumat bòi ca htahtana ah htò kshäm màmòòng tumat ah kya ca a mòòng ngpài gui ung ngyung neh pyânthàm ah kya ci.Cun gui cuh ngthûkní mà neh mthêimthàng nak(kä cung) yùmnak a thó let lo vai htahtana a yat lo vai phäh ah mthêimthàng nak yùm nak(pahta kchàng ah kya tu hlü nak) ah mòòng ktäih teng nak,pahta kchàng ah kya neh bùichúm nak gui,Sacramentu gui bi nak,(pahta kchàng kthài gui)pahta nghtòi ngkhóp kkyòng ung cùm bòi ghin om lo nak,hluläk ngshä màmòòng lah htahtana a yat vai bi nak gui on yùm mòòng mdáng nak gui ah kya ci.
Pahta yum mòòng mthêimtháng nak cuh htahtana ah ghinlù pùm on ngkhîngngkhông ci.Htahtana khòmdek pum ayat nak,pahta kchàng ayat lo nak bäng ah kä kya neh htahtana kkyòng ah dämtài nak,Kkhânpùghí ah ngyák hlü on a ngpán nak gui cuh pahta mthêimthàng nak ah kkhân ah aktúng ah ngyung ci.Htahtana kkyòng ung ahkthài ah mthong mhlat nak gui cun phih pahta yumnak mtheimthang nak ktha na neh biloh khing gui ah kya ci.Htahtana hngün mòòng ung ami ngmìng tháng ca htahtana pá ngvái gui ami om yah ung bä ca sayataw gui cuh ami pahta màmòòng gui ung pahta yùm mòòng mtheimthang nak vai phäh ah akhing pe ci gui.Jerusalem ung kah Bä ca Syril, Bä ca Yohan Chrisostom,Bä ca Ambrose, Bä ca Augustine lah ahei bä ca pa ngvái gui akkhak cun phih mikmi ah phäh ah thei bang gui vai ami thà ghüt ah yùm nak mthei ca gui guthén ghüt ci gui.
Pahta yum moong mtheimthang vai phäh ah kthagui kthài gui cuh htahtana ah ngbûm nghtòi nak gui ung kah mangca ah kya ci.Trent Manggo ngbum nghtoi nak cuh hmat khin ah mòòng tumat ah kya ci.Cun ah ngbum nghtoi nak ung kah ami shä ah ngyungnak upatei gui lah tikri gui ung pahta yumnak mtheimthang moong mtung neh mdang ci.Roma ung ka noh a shä ah bä ca yum moong mtheimthang nak ca ngbu cuh acun ah ngbumnghoi nak ung ka noh ngtüi om lo neh ngbumnghoi nak ah ngming on a ngming thang lo neh acun ah ca ngbu cuh christain mtheimthang gui aktoi ah mdang nak ah ma kbäih ca ca ngbu ah kya lo ci.Trent Manggo ngbum nghtoi nak cuh htahtana ah pahta moong mtheimthang moong hnguh hmat hnging vai akni ah mtheimthang nak tünpong ci gui ahAnyasius,Paromeius,Turipius,Pelamine gui ah ami guk then gui ah phäh ah ngthuktheing ca ngbu gui akkhak om lo ci.
Akhngih nak Vatican ngbum nghtoi ah phäh ah htahtana ung pahta yum moong mtheimthang nak cuh kchang van ah mlung khnga kdãk nak cuh bä ca kya ci.Cun cuh Papa shangpughang akchuknak Yohan Polu noh bä ca yumnak ah hlui ci.Pahta yumnak mthei moong ahlü ahngäi lam mshüm ca ngbu(1971),ngthukni mthei vai phäh ah gän ap ci gui ah Sayataw ngbum nghtoi nak(1974),pahta moong mtheimthang nak(1977),hluläk ngvai gui mthämhla nak(Evangeli nuntianti),ngthukni mthei nak(1975) lah pahta yum moong mdüng mshon nak(1979) gui cuh acang ah moong mdang ci.(1985) kum ung ktaigü maang ktung gui ah ngbum nghtoi nak noh yumnak on pahtak hleih Catholic htahtana ah mtheimthang gui avan cum boi ca”Bä Ca Yumnak” kä cung ”aktoi ah ngkyüm be ca Kkhanpughi ah ngthu m’än” guk then vai ngya hlü ci.
Papa Shangpughang akhngih nak Yohan Polu noh ktaigü maang ngbum nghtoi nak ah ngyak hlü ah amät ah ngyak hlü ah mhlat neh khomdek van ah htahtana lah ngdükhò htahtana gui ah akcang ah a hlü moong lah amät ah ngyak hlü on a nghloi ngpan kbäi neh Sayataw gui ah ktaigü maang ngbum nghtoi nak ah bü ceng a ong tang vai phäh ah a hlü nak gui gungkum vai hngün thoh hlak ci.
